Vào tháng 4 năm 2021, một giải đấu bóng đá bom tấn mang tên European Super League (ESL) đã được công bố, 12 đội bóng giàu có nhất châu Âu đã cùng đưa ra quyết định thành lập một giải đấu ly khai.
European Super League có tổng cộng 20 CLB, trong đó 15 CLB đồng sáng lập sẽ là những đội tham gia liên tục. Mỗi năm sẽ có 5 CLB bổ sung đủ điều kiện tham dự dựa trên thành tích của họ ở mùa giải trước.
Nhóm ‘Big Six’ truyền thống của Premier League gồm Arsenal, Chelsea, Manchester City, Manchester United, Liverpool và Tottenham Hotspur, những gã khổng lồ Tây Ban Nha gồm Barcelona, Real Madrid và Atletico Madrid cùng các CLB hàng đầu của Ý như AC Milan, Inter Milan và Juventus là những cái tên góp mặt.
Phản ứng ban đầu vào tháng 4 năm 2021
Không ngạc nhiên khi phản ứng đầu tiên đối với thông báo này đều là tiêu cực. UEFA đã đưa ra những tuyên bố về dự án giải đấu ly khai này như sau:
“Chúng tôi không những có Hiệp hội bóng đá Anh, Liên đoàn bóng đá Hoàng gia Tây Ban Nha, Liên đoàn bóng đá Ý, Premier League, La Liga, Serie A mà còn có cả FIFA, có tổng cộng 55 thành viên trong hiệp hội – nhất trí phản đối những kế hoạch hoài nghi này, nó hoàn toàn đi ngược với những gì bóng đá nên làm.
Bóng đá đã trở thành bộ môn thể thao vĩ đại nhất thế giới dựa trên sự cạnh tranh cởi mở, liêm chính và giá trị thể thao, chúng tôi không thể cho phép và sẽ không cho phép điều đó thay đổi. Không bao giờ.
Như thông báo trước đó của FIFA và sáu Liên đoàn (lục địa), các cầu thủ ở những đội tham gia vào giải đấu khép kín này sẽ bị cấm thi đấu tại World Cup và Euro, vì vậy họ sẽ không thể đại diện cho ĐTQG của mình để tham gia bất kỳ trận đấu nào”.
Thông báo này được đưa ra khi UEFA chuẩn bị tiết lộ kế hoạch của họ về thể thức mới của Champions League.
Nhóm cổ động viên của các CLB sáng lập đã bày tỏ sự thất vọng đối với các CLB mà họ ủng hộ và tổ chức các cuộc biểu tình để thể hiện sự phản đối trước những thứ mà đối với họ là sự phản bội lòng tin.
European Super League về cơ bản là một giải đấu ưu tú được tạo ra dựa trên lòng tham và nhu cầu tăng cường sức mạnh tài chính của các CLB tham gia. Điều này sẽ tạo ra khoảng cách lớn hơn về sức mạnh tài chính cũng như sự cạnh tranh giữa các CLB sáng lập với phần còn lại của châu Âu
Tuyên bố chính thức từ 12 CLB sáng lập cho biết: “Các CLB sáng lập sẽ được nhận số tiền 3.5 tỷ euro (4.21 tỷ đô) chỉ để hỗ trợ các kế hoạch đầu tư, phát triển cơ sở hạ tầng và bù đắp thiệt hại từ đại dịch Covid.
Giải đấu thường niên mới sẽ mang lại sự tăng trưởng kinh tế đáng kể hơn, hỗ trợ bóng đá châu Âu và dự kiến sẽ vượt quá 10 tỷ euro (12 tỷ đô) trong suốt thời gian cam kết ban đầu của các CLB.”
Tuy nhiên, do những phản đối ngay lập tức đối với Super League, nhóm ‘Big Six’ nước Anh đã quyết định rút khỏi giải đấu, kéo theo một cuộc rút lui tạm thời của các đội bóng khác.
Sự trở lại của Super League
Các nhà tổ chức của Super League đã phải điều chỉnh trong một thời gian ngắn để nghĩ ra cách thức mới nhằm giới thiệu giải đấu ly khai và hiện tại, họ đã đưa ra một đề xuất và thể thức mới về giải đấu.
European Super League thể thức mới được đề xuất cho thấy ý định của ban tổ chức là khởi động lại giải đấu với nhiều hạng đấu từ 60 đến 80 CLB tham gia, không có thành viên cố định (trái ngược với các CLB sáng lập), và mỗi đội có tối thiểu 14 trận đấu mỗi mùa.
Tuyên bố được đưa ra cùng thời điểm với động thái mới từ ba đội bóng còn tồn tại tại Super League là Real Madrid, Barcelona và Juventus để tiếp tục xung đột với UEFA, được thực hiện bởi A22, công ty con của Super League có trụ sở tại Madrid được thành lập để quảng bá thể thức này.
Tất cả đều đã được tiết lộ bởi giám đốc điều hành A22, ông Bernd Reichart nói với tờ báo Die Welt của Đức.
Reichart phát biểu: “Nền tảng bóng đá châu Âu đang có nguy cơ bị sụp đổ.
Đã đến lúc chúng tôi phải thay đổi. Chính các CLB phải chịu rủi ro kinh doanh trong bóng đá. Nhưng khi các quyết định quan trọng bị đe dọa, họ thường buộc phải ngồi yên bất chấp các nền tảng tài chính và thể thao sụp đổ xung quanh họ.
Các cuộc đàm phán của chúng tôi cũng đã làm rõ rằng các CLB thường không thể lên tiếng công khai chống lại một hệ thống sử dụng lệnh đe dọa trừng phạt để ngăn chặn các phản bác.
Cuộc đối thoại diễn ra cởi mở, trung thực, mang tính xây dựng và đưa ra những ý tưởng rõ ràng về những thay đổi cần thiết và cách thực hiện chúng. Còn rất nhiều việc phải làm và chúng tôi sẽ tiếp tục đối thoại.”
A22 cho rằng UEFA và FIFA đang lạm dụng vị trí thống lĩnh của họ để vi phạm luật cạnh tranh của EU bằng cách ngăn cản sự phát triển của Super League và xử phạt các CLB tham gia.
Trong vụ việc này, Advocate General (cố vấn pháp lý cấp cao) đã đưa ra phán quyết không ràng buộc vào tháng 12, nói rằng các quy định cho phép của UEFA và FIFA ngăn chặn sự phát triển của các giải đấu mới là tuân thủ luật pháp EU. Tòa án Công lý Liên minh châu Âu dự kiến sẽ đưa ra phát quyết cuối cùng về vụ việc này vào cuối năm nay
Thảo luận về luận điểm này, Reichart nói với Sky Sport News: “Advocate General có một khuyến nghị không ràng buộc. Ở một mức độ nào đó, ông ấy nói rằng phải có một quy trình ủy quyền phù hợp nếu bạn muốn thực hiện một giải đấu thay thế khác.
UEFA có nghĩa vụ đặc biệt để đánh giá điều đó và họ không thể ưu tiên sự cạnh tranh của chính mình hơn bất kỳ ai. Chúng tôi vẫn tin rằng phiên tòa có thể tiến một bước xa hơn.
Điều tốt nhất chúng tôi có thể làm trong vài tuần hoặc một tháng tới là chờ đợi, kiên nhẫn và tin tưởng vào hệ thống tư pháp châu Âu. Sau đó, chúng tôi sẽ phải điều chỉnh dự án của mình.
Bất kỳ ủy quyền hay pháp luật nào cũng phải cho chúng tôi biết giải đấu cần tuân thủ những gì: tính liêm chính, đoàn kết, cởi mở, phát triển thanh thiếu niên và đầu tư cơ sở hạ tầng. Bạn phải cho chúng tôi biết và chúng tôi sẽ tự điều chỉnh dự án. Tuy nhiên, sau cùng, chúng tôi tin rằng một giải đấu châu Âu nên được điều hành bởi các CLB, giống như bất kỳ giải đấu quốc nội nào.”
Mốc thời gian phiên bản đầu tiên của European Super League đã sụp đổ như thế nào khi cả 6 ông lớn của Premier League đều rút khỏi giải đấu chỉ sau hai ngày kể từ khi giải đấu được công bố vào tháng 4 năm 2021.
Reichart tuyên bố rằng Super League phiên bản mới sẽ là giải đấu miễn phí cho tất cả các CLB với các đội thi đấu ở hạng đấu địa phương khác nhau và trình độ chuyên môn của họ sẽ dựa trên màn trình diễn ở cấp quốc gia.
Reichart cho biết các giải đấu quốc nội vẫn sẽ là nền tảng của bóng đá và lập luận rằng Super League sẽ tạo ra doanh thu mới để hỗ trợ toàn bộ hệ thống bóng đá kim tự tháp.
Ông cho biết thêm rằng việc đảm bảo tối thiểu 14 trận đấu sẽ mang lại doanh thu “ổn định và có thể dự đoán trước”.
Reichart đã vạch ra các chiến lược để kiểm soát chi phí, cho rằng các CLB nên giới hạn số tiền chi trả lương cho các cầu thủ và các khoản chuyển nhượng ròng vào một phần cụ thể trong thu nhập hằng năm liên quan đến bóng đá của họ.
“Chi tiêu của các CLB phải dựa trên số tiền được tạo ra chứ không phải dựa trên việc bơm vốn gây bóp méo cạnh tranh”, ông bộc bạch.
Tóm tắt 10 nguyên tắc của European Super League
- Các cuộc thi trên diện rộng và dựa trên thành tích
- Giải đấu quốc nội: nền tảng của bóng đá
- Nâng cao năng lực cạnh tranh bằng nguồn lực ổn định và bền vững
- Sức khỏe của các cầu thủ phải được đặt lên hàng đầu
- Các trận đấu do CLB điều hành phải minh bạch về các quy tắc tài chính bền vững và được áp dụng hợp lý
- Giải bóng đá hay nhất thế giới
- Cải thiện trải nghiệm của người hâm mộ
- Phát triển và tài trợ cho bóng đá nữ
- Tăng cường tính đoàn kết
- Tôn trọng pháp luật và các giá trị của Liên minh châu Âu
Thế giới bóng đá đã phản ứng như thế nào?
Đúng như dự đoán,giới bóng đá không mấy thiện cảm với Super League và nhanh chóng có những lời chỉ trích từ các cơ quan cũng như người hâm mộ đối với cuộc thi.
Javier Tebas ví Super League giống như con sói già xấu xa
Chủ tịch La Liga, ông Javier Tebas là một trong những người đầu tiên chỉ trích phiên bản mới của Super League. Ông đã đăng một dòng trạng thái trên Tweeter nói rằng
“Super League là một con sói, hôm nay lại cải trang thành một bà già để cố đánh lừa bóng đá châu Âu, nhưng răng và mũi của nó lại quá to. Bốn hạng đấu cho một giải châu Âu? Dĩ nhiên là các CLB sáng lập sẽ lọt vào hạng nhất như trong kế hoạch năm 2019. Những người điều hành ư? Tất nhiên chỉ đến từ những đội bóng lớn thôi”.
La Liga cũng đưa ra tuyên bố lên án Super League cũng như chỉ ra những ảnh hưởng của một giải đấu như vậy đối với bóng đá.
“Hôm nay, những người quảng bá Super League đã đưa ra các “nguyên tắc” mà chúng tôi cho là đe dọa trực tiếp đến các giải VĐQG. Hơn nữa, mô hình điều hành được đề xuất là không dân chủ, thay vào đó họ trao quyền lực và quyết định cho một số CLB giàu có, bỏ qua các CLB vừa và nhỏ.
Trong khi những người quảng bá Super League tuyên bố giải đấu của họ sẽ là giải đấu mở, thực tế họ đang vẽ lại bóng đá châu Âu vì lợi ích và an ninh kinh tế của các CLB lớn. Đây là một kế hoạch đã được trình bày, phân tích và bị từ chối vào năm 2019.
Các giải vô địch trong nước sẽ biến mất nếu không có suất tham dự trực tiếp tại bóng đá đỉnh cao của châu Âu. Một mô hình dựa trên “các hạng đấu khác nhau” trong bóng đá châu Âu đang được đề xuất nhằm cho phép các đội bóng ưu tú đảm bảo sự lâu dài của họ trong giải đấu hàng đầu, khiến phần còn lại bị xa lánh.
Ngoài ra, các đề xuất còn cho thấy giải đấu sẽ không tác động đến lịch thi đấu. Một giả định khá kỳ lạ đối với nhiều đội bóng. Ngoài ra, doanh thu hứa hẹn sẽ đến từ đâu nếu không phải lấy từ các giải đấu quốc nội?
Điểm mấu chốt ở đây là Super League là một thảm họa đối với các giải đấu quốc nội, như báo cáo của KPMG cho thấy, nó sẽ nhấn chìm các CLB vừa và nhỏ trên khắp châu Âu, giết chết bóng đá châu Âu như chúng ta biết.
Cụ thể, một báo cáo gần đây của chuyên gia KMPG ước tính tổn thất thu nhập toàn cầu tại La Liga lên đến -55% và các CLB không thuộc Super League là -64%.
Super League tạo ra những khoảng trống kinh tế đối với các giải đấu quốc nội, đồng thời dẫn đến việc giảm thu nhập cho các CLB thuộc Super League trung hạn và dài hạn, do đó sẽ phá hủy toàn bộ nền công nghiệp: GDP, việc làm và thuế”.
Hiệp hội các CLB châu Âu cho biết dự án Super League sẽ cản trở tiến độ phát triển của bóng đá châu lục
Hiệp hội các CLB châu Âu cũng bày tỏ sự phản đối của họ đối với kế hoạch mới của Super League.
“Đây chỉ là một nỗ lực xuyên tạc và gây hiểu lầm có chủ đích nhằm làm mất ổn định công việc mang tính xây dựng hiện đang diễn ra giữa các bên liên quan trong bóng đá nhằm thúc đẩy mọi thứ tiến lên vì lợi ích chung tốt nhất của giải đấu cấp CLB châu Âu”, ECA cho biết.
“Là tổ chức duy nhất được FIFA và UEFA công nhận đại diện cho các CLB châu Âu và quốc tế, và là cơ quan duy nhất mà qua đó, các CLB có đại diện đáng tin cậy ra quyết định của họ, ECA nhắc lại sự phản đối lâu dài đối với European Super League và bất kỳ dự án ly khai nào.
ECA đã đạt được rất nhiều tiến bộ và thay đổi tích cực những năm gần đây trong quan hệ đối tác hợp tác với tất cả các bên liên quan đến bóng đá – UEFA, FIFA và các liên đoàn, hiệp hội quốc gia, các giải đấu, người hâm mộ, cầu thủ và các CLB lớn nhỏ – làm việc vì lợi ích của toàn bộ hệ sinh thái bóng đá châu Âu.
Từ năm 2024, nhiều CLB từ nhiều quốc gia hơn sẽ tham gia vào các giải đấu cấp CLB bóng đá nam châu Âu mỗi mùa, làm tăng thêm niềm đam mê bóng đá châu lục và tăng đáng kể số tiền doanh thu. Những tiến bộ đáng kể có thể được nhìn thấy ở nhiều khía cạnh khác nhau từ bóng đá nữ, phát triển bóng đá thanh thiếu niên và học viện, tài chính và quy định đối với tính bền vững và tác động xã hội.
Đây mới là sự thay đổi thực sự. Chúng ta đang tiếp tục, khi nào sẽ đến lượt A22?”.
European Leagues bày tỏ sự ngạc nhiên trước tuyên bố
“European Leagues rất ngạc nhiên trước tuyên bố của A22 khi đề cập đến một quá trình tham vấn mở và kết quả của nó.
European Leagues – cơ quan đại diện chính thức cho quyền lợi của 40 nhà tổ chức giải đấu trong nước đến từ 34 quốc gia ở châu Âu với 1092 CLB – chưa bao giờ gặp A22 và được hỏi ý kiến.
European Leagues hoàn toàn ủng hộ mô hình bóng đá các CLB châu Âu hiện tại dựa trên cấu trúc kim tự tháp mở với sự thăng hạng và xuống hạng từ cấp độ bán chuyên đến chuyên nghiệp ở cấp quốc gia, trong đó suất tham dự các giải đấu cấp CLB của UEFA sẽ dựa trên thành tích hàng năm ở các giải quốc nội.
Mô hình này còn lâu mới lỗi và không cần chỉnh sửa”.
Hiệp hội những người ủng hộ bóng đá ví tuyên bố của Super League giống như thây ma sống
Giám đốc điều hành của Hiệp hội những người ủng hộ bóng đá, ông Kevin Miles đã so sánh Europeean Super League giống như một xác chết đang co giật.
Miles nói “Xác sống biết đi European Super League lại tiếp tục co giật với tất cả sự tự nhận thức của một thứ làm liên tưởng đến một con zombie.
Ý tưởng mới nhất của họ là tổ chức một ‘sự cạnh tranh cởi mở’ thay vì hình thức thỏa thuận an ninh công đoàn mà họ đề xuất ban đầu, điều này đã dẫn đến sự phản đối lớn từ người hâm mộ.
Tất nhiên là đã có một cuộc cạnh tranh cởi mở dành cho các CLB top đầu châu Âu – nó được gọi là Champions League.
Họ nói rằng ‘đối thoại với người hâm mộ và nhóm CĐV độc lập là điều cần thiết’ nhưng European Zombie League vẫn đang tiếp tục – cố tình phớt lờ những người hâm mộ đang khinh bỉ họ trên khắp châu lục”.
Khi nào Super League có thể bắt đầu?
Phiên bản cải tiến của European Super League có thể hoạt động vào mùa giải 2024/25, Reichart cho biết hồi tháng 10.
“Đó có thể là lời kêu hợp đầu tiên hợp lý và thực tế nhưng có quá nhiều biến số mà tôi thực sự không thể lường trước được. Có thể đây là lời kêu gọi thực tế đầu tiên”.