Mục lục

• Sự trỗi dậy của số 9 ảo – Vị trí số 9 ảo là gì?
• Ai đã khiến số 9 trở nên nổi tiếng trong bóng đá hiện đại?
• Mẫu tiền đạo hiện đại nào không phải số 9 ảo?
• Tiền đạo cắm có bị tuyệt chủng hay không?
• Tại sao tiền đạo phải tham gia nhiều hơn vào xây dựng lối chơi?

Nhiều năm trôi qua, bóng đá đã có những thay đổi đáng kể. Quá trình chuyển đổi sang thứ mà ngày nay chúng ta gọi là bóng đá hiện đại là do những khoảng khắc của thời đại, những khoảnh khắc được tạo ra bởi các cầu thủ và các chiến lược gia có tầm ảnh hưởng. Những thành công mà họ đạt được đã khiến số đông nghe theo.

Bóng đá là một môn thể thao đơn giản nhưng cách chúng ta nhìn nhận về nó sẽ luôn thay đổi. Từ khâu phòng ngự đến vai trò của một tiền vệ cho đến cách chiếm lĩnh không gian của một tiền đạo, mọi người đã tìm ra nhiều cách khác nhau để đi đến sản phẩm cuối cùng là bàn thắng.

Nhắc đến các bàn thắng, bài viết ngày hôm nay sẽ tập trung vào một vị trí được cho là trải qua nhiều thay đổi nhất trong thời đại này của thể thao – tiền đạo trung tâm. Chúng ta hãy cùng xem xét sự thay đổi này đã xảy ra khi nào và tại sao nó lại xảy ra.

Sự trỗi dậy của số 9 ảo trong bóng đá – Số 9 ảo là gì?

Số 9 ảo đề cập đến một cầu thủ chơi ở vị trí tiền đạo trung tâm và có xu hướng lùi sâu hơn so với vị trí ban đầu của họ. Lý do cái tên “ảo” được sử dụng bởi vì những cầu thủ này thường di chuyển vào những vị trí mà một tiền đạo thông thường không đảm nhiệm.

Khi lùi sâu, số 9 ảo sẽ tìm cách xâm nhập vào khu vực giữa sân nhằm áp đảo về mặt quân số và tạo ra thêm những phương án chuyền bóng nơi hàng tiền vệ, đồng thời cho phép các cầu thủ tấn công khác có thể vượt qua những hàng phòng ngự chặt chẽ.

Một lý do khác khiến mẫu cầu thủ này lùi sâu là để kéo các hậu vệ ra khỏi khu vực gần cầu môn. Khi một số 9 ảo lùi sâu, hậu vệ sẽ phải đưa ra quyết định. Lý do là vì hàng tiền vệ có thể xâm nhập vào vị trí mà số 9 ảo để lại nên họ phải quyết định xem có nên theo kèm tiền đạo này hay ở lại và chờ động thái tiếp theo.

Nếu số 9 lùi sâu và hậu vệ không theo kịp, cầu thủ này có thể nhận bóng giữa các tuyến và dẫn bóng về phía khung thành, đặt các trung vệ vào tình thế nguy hiểm.

Ngoài ra, nếu hậu vệ quyết định theo kèm số 9 ảo đồng nghĩa với việc họ sẽ rời khỏi vị trí của mình, điều này sẽ tạo ra khoảng trống cho phép một cầu thủ tấn công khác băng vào.

Số 9 ảo trong bóng đá là gì – Nó ảnh hưởng đến đội hình như thế nào?

Trong đội hình, số 9 ảo sẽ lùi sâu để phá vỡ hàng phòng ngự và tạo ra các đường chuyền cho tuyến tiền vệ khai thác hoặc băng vào. Ngay cả những cầu thủ chạy cánh cũng có thể tiến vào khoảng trống ở khu vực trung tâm do số 9 ảo để lại.

Vị trí số 9 ảo chủ yếu được sử dụng bởi các đội thích cầm bóng. Hầu hết các đội thiên về kiểm soát bóng thường có xu hướng xây dựng lối chơi từ hàng phòng ngự, kết hợp hàng tiền vệ với hàng công. Điều này giúp số 9 ảo có thời gian lựa chọn thời điểm để lùi sâu và khai thác khoảng trống.

Ai đã khiến số 9 ảo trở nên nổi tiếng trong bóng đá hiện đại?

Cầu thủ đã làm cho vai trò này trở nên nổi tiếng là Lionel Messi, và không có gì phải bàn cãi về việc ai là số 9 ảo xuất sắc nhất trong bóng đá. Nhờ vào một khoảnh khắc đầy cảm hứng của Pep Guardiola trong trận chung kết UEFA Champions League 2009, nhà cầm quân của Barca khi đó đã chuyển Messi từ vị trí cánh phải thông thường sang vị trí của Samuel Eto’o, một trong những trung phong xuất sắc nhất thế giới thời điểm đó.

Chiến thuật này cho phép Messi có thể kết hợp với Xavi và Iniesta ở hàng tiền vệ và nó đã phát huy hiệu quả chết người khi đội bóng xứ Catalan áp đảo hoàn toàn đoàn quân của Sir Alex Fergurson trong thắng lợi 2-0. Kể từ khoảnh khắc đó, bối cảnh của bóng đá hiện đại bắt đầu thay đổi.

Sự thống trị của Barcelona dưới thời HLV Pep Guardiola được dẫn đầu bởi Lionel Messi, tiền đạo trung tâm cao 1m69 với các chỉ số thể chất không phù hợp để thi đấu ở vị trí của một tiền đạo thời bấy giờ hoặc trước đó nữa.

Sự thông minh của Messi nói riêng và của Xavi, Iniesta, Sergio Busquets và cả đội bóng nói chung khiến Barcelona trở nên không thể ngăn cản vào thời điểm đó. Họ đã giành được hai danh hiệu UEFA Champions League cùng vô số danh hiệu khác khi thi đấu với số 9 ảo, và bóng đá coi đó là bước tiếp theo trong quá trình phát triển của nó.

Lưu ý: Mặc dù Messi đã làm cho số 9 ảo trở nên phổ biến nhưng anh không phải là cầu thủ đầu tiên chơi ở vai trò đó. Số 9 ảo lần đầu tiên được sử dụng bởi CLB Corinthians vào cuối những năm 1890 và tiền đạo trung tâm GO Smith đã đóng vai trò này.

GO Smith là một trung phong nhưng lại thi đấu giống như một tiền vệ kiến thiết hơn do ông có sở thích kiến tạo cho đồng đội của mình ghi bàn. Ông được biết đến như một “nhạc trưởng”. Và vai trò này đã nhiều lần xuất hiện trong xuyên suốt lịch sử.

Số 9 ảo thời hiện đại

Cesc Fabregas – Barcelona/Tây Ban Nha

Cựu tuyển thủ người Tây Ban Nha đóng vai trò này tại Barcelona dưới thời HLV Tata Martino nhưng quan trọng hơn, anh đã thi đấu như một số 9 ảo trong đội hình Tây Ban Nha trong hành trình vô địch Euro 2012 dưới thời HLV Vicente Del Bosque.

Cesc Fabregas vốn dĩ là một tiền vệ nhưng vẫn có thể hòa nhập với vai trò mới một cách trơn tru, anh có thể gây ra sự áp đảo về mặt quân số ở hàng tiền vệ và tung ra những đường chuyền cho các cầu thủ phía trên anh.

Ngay cả khi đối thủ cố gắng ngăn chặn đường chuyền của cầu thủ người Tây Ban Nha, vẫn còn đó các đồng đội của anh như Xavi, Iniesta và Sergio Busquets với khả năng tìm ra các khoảng trống và gây ra khó khăn ở những vị trí khác. Các hậu vệ đã phải vật lộn để đối phó với chất lượng mà Tây Ban Nha sở hữu ở khu vực trung tâm.

Fabregas được ưa thích ở vị trí đó hơn là một tiền đạo thực thụ như Fernando Torres, cầu thủ đã ghi 3 bàn trong giải đấu đó.

Phil Foden – Manchester City

Ở độ tuổi còn trẻ, Phil Foden được Pep Guardiola sử dụng ở nhiều vị trí khác nhau trên hàng công và anh đã thể hiện xuất sắc trong từng vai trò. Sau sự ra đi của Sergio Aguero (ngay cả trong mùa giải cuối cùng do chấn thương), Foden thường được sử dụng như một số 9 ảo tại Manchester City trước khi Erling Haaland gia nhập đội bóng.

Kỹ thuật và khả năng đọc trận đấu cho phép Foden lùi sâu vào các khoảng trống giữa các tuyến để nhận bóng và tạo ra khoảng trống cho đồng đội băng vào. Tuyển thủ người Anh xuất sắc trong việc giữ bóng trong không gian hẹp cùng khả năng rê bóng, sự nhạy bén cũng như thông minh để nhả bóng đúng lúc.

Karim Benzema – Real Madrid

Chủ nhân QBV hiện tại là một tiền đạo đã phải phát triển lối chơi của mình để trở thành số 9 ảo trong những năm qua. Để phù hợp với lối chơi của Cristiano Ronaldo và đôi khi là Gareth Bale, Benzema sẽ lùi sâu xuống hàng tiền vệ trong khi hai người còn lại dâng cao.

Khi đó, Benzema sẽ trở thành cầu nối giữa hàng tiền vệ và hàng công, đồng thời tạo ra cơ hội cho Ronaldo hoặc Gareth Bale, hai cầu thủ có hiệu suất ghi bàn tốt hơn tuyển thủ người Pháp khi bộ ba BBC nổi tiếng thi đấu cùng nhau.

Karim Benzema ngày càng phát triển hơn nữa lối chơi của mình sau kỷ nguyên BBC và trở thành một tiền đạo toàn diện với khả năng tự ghi bàn cũng như đảm đương tốt vai trò của một số 9 ảo (44 bàn thắng và 14 kiến tạo ở mùa trước) cùng thể hình và thể lực của một tiền đạo thực thụ.

Harry Kane – Tottenham Hotspur

Đây là một tiền đạo đi theo khuôn mẫu của Benzema. Một cầu thủ sở hữu các thuộc tính thể chất và thân hình của một tiền đạo trung phong kiểu cũ với khả năng ghi bàn siêu hạng, nhưng đồng thời vẫn có thể lùi sâu để giúp giữ bóng hoặc tìm kiếm đồng đội ở vị trí nguy hiểm hơn.

Như đã đề cập trước đó, số 9 ảo được sử dụng chủ yếu ở những đội thích kiểm soát bóng, nhưng Harry Kane lại đóng vai trò đó trong một đội chuyên phản công. Dưới thời HLV Jose Mourinho và hiện tại là Antonio Conte, Kane lùi sâu để nhận bóng trong những tình huống chuyển tiếp và thực hiện những đường chuyền trực tiếp cho Son Heung-min hoặc bất kỳ đồng đội nào chạy vào khoảng trống phía trên.

Mẫu tiền đạo hiện đại nào không phải số 9 ảo?

Erling Haaland

Ngôi sao của Manchester City đã xé lưới Premier League mùa này với 20 bàn thắng sau 25 lần ra sân. Chặng đường này chứng kiến cầu thủ người Na Uy phá vỡ nhiều kỷ lục ghi bàn, và anh có thể phá thêm nhiều kỷ lục nữa trước khi mùa giải kết thúc. Tuy nhiên, nếu so với cầu thủ được đề cập trước đó là Phil Foden thì Haaland không phải số 9 ảo.

Mặc dù ghi được nhiều bàn thắng nhưng Haaland đã phải vật lộn để trở thành một phần nhất quán trong quá trình xây dựng lối chơi, và điều này khiến Pep Guardiola không hài lòng.

Vì ít khi tham gia vào lối chơi, Haaland đã phụ thuộc rất nhiều vào sự phục vụ của đồng đội, điều này đôi khi có thể bị phản tác dụng. Trận thua của họ trước Manchester United là một ví dụ điển hình cho một kịch bản như vậy.

Pierre-Emerick Aubameyang

Aubameyang có lẽ đang ở giai đoạn cuối sự nghiệp nhưng trong những năm tháng đỉnh cao của mình, anh là mẫu tiền đạo thường chơi cao nhất và tận dụng tốc độ của mình để chạy cắt mặt, đánh bại các hậu vệ và ghi bàn.

Kai Havertz là lựa chọn yêu thích ở vị trí trung phong của Chelsea bởi vì cầu thủ người Đức có khả năng lùi sâu cùng kỹ thuật đáp ứng đủ yêu cầu của một số 9 ảo. Đây là những phẩm chất mà Aubameyang không có.

Victor Osimhen

Vua phá lưới Serie A đang là một trong những tiền đạo được săn đón nhiều nhất thế giới bóng đá nhờ tốc độ đột phá và sức mạnh. Bên cạnh đó, khả năng dứt điểm khủng khiếp của cầu thủ này dường như ngày càng tốt hơn qua mỗi mùa giải.

Anh có tiềm năng đáng kinh ngạc nhưng phiên bản tốt nhất của tiền đạo Napoli là trong vòng cấm, với khả năng tự tạo khoảng trống để ghi bàn hoặc chạy chỗ cắt mặt các hậu vệ. Mặc dù Osimhen vẫn đang phát triển những kỹ năng nhưng anh vẫn chưa cho thấy mình là một số 9 ảo đáng tin cậy. Lỗ hổng này trong các trận đấu có thể khiến anh không đạt được đẳng cấp cao nhất.

Cristiano Ronaldo

Huyền thoại 37 tuổi hiện đang thi đấu cho Al Nasser tại Ả Rập Xê Út nhưng quãng thời gian anh khoác áo Manchester United có thể coi là một bài học về số 9 ảo.

Siêu sao người Bồ Đào Nha đã ghi hơn 25 bàn thắng cho Manchester United trong lần trở về thi đấu ở vị trí tiền đạo trung tâm. Số bàn thắng mà Cristiano Ronaldo đem lại có thể tốt nhưng lối chơi tổng thể của anh lại ở dưới mức tối ưu.

Ronaldo không có nhận thức đủ tốt để lùi sâu ở thời điểm này, thay vào đó anh đi săn bóng một cách không cần thiết và không làm được gì nhiều với trái bóng sau khi có nó. Điều này thường sẽ kìm hãm các pha tấn công và khiến Man United rơi vào tình trạng thiếu ổn định trong việc kiểm soát bóng.

Tiền đạo cắm thực thụ sắp bị tuyệt chủng?

Đúng là kỷ nguyên của những kẻ săn bàn như Filippo Inzaghi, Micheal Owen, Ruud Van Nistelrooy và gần đây là Jamie Vardy, Romelu Lukaku sắp đi đến hồi kết, tuy nhiên vai trò này đang dần hướng tới sự tiến hóa hơn là tuyệt chủng.

Giá trị của một tiền đạo hiện tại sẽ được đánh giá không chỉ bởi mỗi khả năng ghi bàn mà còn bởi cách liên kết lối chơi tốt như thế nào khi họ lùi sâu, bên cạnh đó là khả năng thực hiện kỹ thuật dưới áp lực (rê bóng và chuyền) trong không gian chật hẹp.

Các yêu cầu để trở thành một tiền đạo đẳng cấp hàng đầu đã thay đổi và sự tiến hóa cũng sẽ lan tỏa xuống cấp độ trẻ. Các học viện Thanh thiếu niên sẽ tìm cách nhào nặn các cầu thủ theo khuôn mẫu của những tiền đạo xuất sắc và giúp các cầu thủ đáp ứng các yêu cầu cần thiết để trở thành một tiền đạo đẳng cấp nhất.

Tại sao các tiền đạo phải tham gia nhiều hơn vào xây dựng lối chơi?

Các phương án ghi bàn thay thế

Với sự gia tăng của những cầu thủ như Thierry Henry, Cristiano Ronaldo và Mohammed Salah, những người có thể ghi rất nhiều bàn thắng ở vị trí tiền vệ cánh, vị trí tiền đạo cắm không còn được coi là vị trí duy nhất mà bạn có thể ghi bàn.

Và với việc ngày càng nhiều cầu thủ chạy cánh ghi bàn trong các trận đấu hiện đại, sân chơi cho các tiền đạo cắm bị giảm đi khiến những người chơi ở vị trí này thay đổi lối chơi nhiều hơn, điều này sẽ giúp họ tự tạo ra những cú sút và tham gia nhiều hơn vào quá trình xây dựng lối chơi đội bóng.

Phòng ngự chặt chẽ

Tổ chức phòng ngự là một trong những khía cạnh của bóng đá đang ngày càng phát triển trong kỷ nguyên hiện đại. Khi đối đầu với một số đội thiên về kiểm soát bóng, đối phương thường có xu hướng lùi sâu về phần sân của mình và phòng thủ trong một thế trận chặt chẽ. Điều này cho phép các hậu vệ ở gần nhau nhất có thể nhằm không để lại khoảng trống cho đối thủ khai thác.

Các đội tấn công đã đưa ra các biện pháp đối phó khác nhau để tạo ra các cơ hội ghi bàn trước hàng phòng ngự chật chẽ và vai trò của số 9 ảo là một trong số đó.

Một tiền đạo thực thụ chỉ chờ được phục vụ có thể thi đấu mờ nhạt trong khoảng thời gian dài của trận đấu vì đồng đội của họ đang 9 chọi 10 trong suốt quá trình xây dựng lối chơi. Khi một tiền đạo chỉ tham gia khi cần thiết để xây dựng lối chơi, anh ta dễ dàng bị ngăn chặn bởi sự lấn át của hậu vệ.

Ngoài ra, khi một tiền đạo rời khỏi vị trí của mình và tiến vào các vị trí ảo/lùi sâu hơn để tham gia lối chơi, anh có thể kéo theo hậu vệ đối phương để tạo khoảng trống cho đồng đội hoặc tạo ra sự áp đảo về quân số ở hàng tiền vệ, nhận bóng giữa hàng tiền vệ và hàng thủ.

Khi số 9 ảo làm hàng phòng ngự đối phương mất phương hướng, đội bóng của anh sẽ dễ dàng vượt qua đối thủ hơn và tạo ra cơ hội ghi bàn.